مکان یابی مناطق مستعد برای جمع آوری آب باران در استان تهران با استفاده از gis

کمبود بارش و به دنبال آن کمبود آب یکی از مهمترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. استان تهران در منطقه خشک و نیمه خشک ایران قرار دارد. با توجه به کمبود منابع آب در استان امکان افزایش سطح زیر کشت آبی وجود ندارد. همچنین رشد فزاینده جمعیت در کشور، نیاز به افزایش تولید مواد غذایی را آشکار می سازد، به منظور تحقق تولید بیشتر محصولات کشاورزی باید از کشت های نیمه آبی در استان استفاده شود. توسعه روش های جمع آوری آب باران می تواند در افزایش سطح کشت نیمه آبی استان کمک موثری بنماید. جمع آوری آب باران بر این اصل استوار است که آب قسمتی از زمین ها که ممکن است برای کشت گیاهان ناکافی و یا نامرغوب باشد جمع آوری نموده و به بخش دیگر زمین اضافه نماییم. این کار سبب می‎شود که آب در دسترس گیاه در زمین کشت شده به مقدار مورد نیاز گیاه نزدیک شده و در نتیجه تولید، اقتصادی می گردد. از این رو لازم است مکان های مناسب برای اجرای طرح‎ها ی جمع آوری آب باران مشخص شود. به همین منظور طرحی به منظور مکان یابی مناطق مستعد برای جمع آوری آب باران در استان تهران انجام شد. در این طرح با استفاده از نقشه های بارندگی سالانه، بافت و عمق خاک، کاربری اراضی و شیب زمین در محیط نرم افزار arcgis 9.3 مناطق مستعد جهت اجرای سیستم های جمع آوری آب باران شناسایی شد. مناطق مستعد به چهار دسته بسیار خوب، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم بندی شد. نتایج این تحقیق نشان داد مناطقی که از نظر اجرای طرح های جمع آوری آب باران مناطقی در دسته بسیار خوب دارند مناطقی محدود در حاشیه رشته کوه البرز را شامل می‎شوند وسعت این مناطق در حدود 15000 هکتار معادل 88/0 درصد می باشد. مناطقی که در دسته خوب قرار دارند با وسعت بیش از 350000 هکتار معادل 60/20 درصد است که بیشتر در مناطق شرقی، غربی و مرکزی استان واقع شده‏اند. این مناطق غالباً در مراتع نیمه متراکم واقع شده اند. این مناطق غالباً در قسمت هایی واقع شده اند که بارندگی سالانه بین 500-200 میلی متر دارند. مناطقی که در دسته متوسط قرار دارند بیشتر در مناطق جنوبی و شمالی استان واقع شده اند. این مناطق اغلب در مراتع نیمه متراکم و مراتع کم تراکم و با بارندگی 200 -100 و 600-500 واقع شده اند. مساحت این مناطق در حدود 340000 هکتار و معادل 20/20 درصد از مساحت کل استان است. مناطقی که از در دسته ضعیف قرار دارند با وسعت حدود 7200 هکتار معادل 4/0 درصد در مناطق کوهستانی البرز در شمال استان تهران قرار گرفته اند.